«ادبیات، نهایتا باید لذت‌بخش و سودمند باشد». اگر قائل به این سخن باشیم، نوشته‌ای را ارزشمند می‌دانیم که در کنار لذت‌بخش بودن، فایده‌ای هم برساند. همواره مفاهیم متعددی هستند که برای هر کدام‌مان پرسش‌های متعددی را به وجود می‌آورند. گاهی اوقات فشار کنجکاوی در ما به اندازه‌ای نمی‌رسد که احساس نیاز کرده و برای یافتن پاسخ، به جان کتاب‌ها و کارگاه‌های آموزشی بیفتیم. در شرایطی این چنین، گفت‌وگو با دوستی آگاه، تماشای یک فیلم یا مطالعه‌ی یک کتاب مرتبط می‌تواند کمک‌کننده باشد. ماجرای عجیب سگی در شب، داستانی لذت‌بخش و بیشتر، سودمند است. داستانی به قیاس داستان‌های دیگر؛ با این تفاوت که نویسنده‌ی انگلیسی این کتاب، می‌کوشد مفهوم سندروم اوتیسم (در خود ماندگی) را به زبان ساده و در قالب یک داستان برای مخاطبان خود تعریف و تفسیر کند. ممکن است شما هم با دنیای اوتیسم بیگانه و به شناخت آن، مشتاق باشید. در این صورت، این کتاب برای شما نوشته شده است. برای آشنایی بیشتر با کتاب ماجرای عجیب سگی در شب ادامه این مطلب را از چی کتاب بخوانید.
فهرست مطالب
داستان کتاب چیست؟
ماجرا با کشته شدن سگی -ولینگتون- آغاز می‌شود که کریستوفر بونِ نوجوان به کشتن آن متهم است. او که به سبب ابتلا به عارضه اوتیسم، از درک مسائل عادی زندگی عاجز است، می‌کوشد تا به یاری هوش فوق‌العاده و ابتکارات منحصر به فرد خود، قاتل را بیابد. در ادامه، کریستوفر، برای اثبات بی‌گناهی‌اش، به ناچار راهی سفری پر فراز و نشیب از سوئیندون به لندن می‌شود. سفری که نظم زندگی او را بهم ریخته و باورهایش را دیگرگون می‌کند.
کتاب ماجرای عجیب سگی در شب
از آن‌جایی که توجه نویسنده در این کتاب به سندرم اوتیسم معطوف است، در این مجال، به صورت مختصر به شرح این اختلال می‌پردازیم:
کودکان و نوجوانان مبتلا به اوتیسم، ناتوانی‌ها و توانایی‌های مشترک و مخصوص به خود را دارند. آنان از سویی، به برقراری ارتباط با دیگران تمایل ندارند – آن‌قدر که غالبا از ارتباط‌های لازم و ابتدایی روزمره نیز اجتناب می‌کنند- و از سوی دیگر، ذهنی استدلالی، هوش و حافظه‌ای بسیار قدرتمند دارند. به طور مثال، شخصیتِ محوری داستان مورد بحث، به عنوان نماینده‌ی دیگر مبتلایان، می‌تواند عدد ۲ را در ذهن خود به توان ۴۵ برساند. او قادر است معادلات چند مجهولی ریاضی را به سادگی حل کند.
نویسنده از این توانایی خارق‌العاده شخصیتِ مخلوق خود بهره می‌برد، تعلیق ایجاد می‌کند و اطلاعاتی از علوم پیچیده‌ای همچون علم نجوم، منظومه شمسی، ریاضیات، هندسه، آمار و احتمالات را به شکلی بسیار ساده از زبان کریستوفر بیان می‌کند. در نتیجه، مخاطب کتاب همزمان با پیگیری روند داستان، با آموزشی غیرمستقیم مواجه و غافلگیر می‌شود.
نقد کتاب ماجرای عجیب سگی در شب
گفتیم که راوی و قهرمان داستان -کریستوفر بون- به سندرم اوتیسم مبتلا است. همین نکته سبب نوآوری نویسنده در لحن روایت و فضای داستانی شده است. کریستوفر با زبانی شیرین، ساده و پرکشش ماجرای برهه‌یی کوتاه از زندگی خود را روایت می‌کند. مخاطبان این کتاب -نوجوانان و بزرگسالان- در طول روایت با مسائل، دشواری‌ها و حتی توانایی‌ها و استعدادهای مبتلایان به این سندرم آشنا می‌شوند.
از این رو، در برخورد اول، “ماجرای عجیب سگی در شب” به مقاله‌یی می‌ماند که درباره‌ی اختلال اوتیسم نوشته شده باشد. اما با نگاه و بررسی دقیق‌تر، متوجه می‌شویم آنچه که خواننده را سحر کرده و اجازه نمی‌دهد از سیر طبیعی داستان لذتِ به‌اندازه ببرد، شخصیت‌پردازی دقیق و جزئی‌نگرانه‌ی نویسنده است.
در حقیقت، روایتی شخصیت محور پیش رو داریم که بیش از پرداختن به روایت و پیش بردن داستان، به بازنمایی ویژگی‌های اخلاقی، رفتاری و واکنش‌های شخصیت موردبررسی‌اش، متمرکز شده است. این تمرکز چنان نیرومند است که ممکن است پس از پایان کتاب، سیر حوادث داستان را به خاطر نیاورید. در مقابل، قدرت تصویرسازی نویسنده در این اثر، به اندازه‌یی است که بی‌تردید، چند تصویر از تصاویر کتاب یا چند جمله از محتوای آن، برای همیشه در خاطرتان خواهد ماند. به طور نمونه:
«درست مثل موقعی است که عصبانی هستم و رادیو را بغل گوشم می‌گذارم و موجش را بین دو ایستگاه نگه می‌دارم تا بتوانم فقط یک صدای سوت ممتد بشنوم و بعد صدای رادیو را بلند می‌کنم تا این تنها چیزی باشد که بشنوم و بعد می‌دانم که در امان هستم چون صدای دیگری را نمی‌توانم بشنوم.»
علاوه بر این، صفحه‌آرایی و ویژگی‌های بصری کتاب چند نکته‌ی مثبت را شامل می‌شود که مطالعه‌ی آن را دل‌نشین‌تر می‌کند. افزودن تصاویر مرتبط، اضافه کردن نمودارها و نقشه‌ها، آوردن حل تمرین و مسائل مشکل ریاضی، پاورقی‌های لازم، فصل‌های کوتاه و شماره‌گذاری‌های منحصر به فرد آن‌ها–براساس ترتیب اعداد اول- و ترجمه‌ی کم اشکال و خواندنی خانم شیلا ساسانی نیا از این جمله‌اند.
بنابراین، خواننده‌ی این کتاب، به مفهوم اوتیسم آشنا باشد یا نباشد؛ به دنبال جوابی علمی بگردد یا نگردد؛ خواننده‌ی حرفه‌یی یا آماتور باشد؛ بی‌بهره نخواهد ماند.
حواشی کتاب
ارزش یک اثر زمانی آشکار می‌شود که به حواشی‌های مرتبط به آن نیز پرداخته شود. این کتاب به پانزده زبان گوناگون در سراسر جهان ترجمه شده و برای نویسنده جوایز پرشماری را به همراه داشته است. جوایزی همچون جایزه “ساوت بانک شو” که به برترین های هنر در بریتانیا داده می‌شود و جایزه بهترین کتاب داستانی سال “ویت برد”. این رمان که مخاطبان اصلی آن، نوجوانان هستند از نامزدهای نهایی جایزه بوکر در سال ۲۰۰۳ و مدال کارنگی نیز بوده است.
افزون بر این، سایمون استیونز بر اساس این کتاب، نمایش‌نامه‌یی با همین نام اقتباس کرده است. که بسیار به متن داستان وفادار بوده، مورد توجه کارگردان‌های تئاتر قرار گرفته و جوایزی را دریافت کرده است.
کتاب ماجرای عجیب سگی در شب را چه کسانی بخوانند؟
کتاب “ماجرای عجیب سگی در شب” رمانی پر مخاطب است که برای علاقه‌مندان به ادبیات داستانی و هر شخص پرسش‌گر در حوزه‌ی اوتیسم -و در گستره بزرگتر، اختلال‌هایی که به دیرآموزی در کودکان منجر می‌شود- می‌تواند مفید باشد. مهم‌ترین دستاورد مطالعه این کتاب، ایجاد و افزایش درک و دوستی نسبت به مبتلایان اوتیسم است.
