کتاب‌های خوردنی! | مرور کتاب آبنبات هل دار و مجموعه آبنبات‌ها
همیشه که نباید داستان قهرمان‌ها و آدم‌های خاص را نوشت، گاهی باید زد به دلِ جمعیتِ معمولی‌ها و دنیا و تاریخ را از نگاه آن‌ها نوشت و زندگی‌شان را روایت کرد. از تفریحات‌ِ خانوادگی‌شان، کنایه‌ها و لهجه‌های مخصوص به خودشان، از حرف‌ها و ماجراهایی که روزانه از سر می‌گذرانند گفت و مخاطب را پرت کرد به اعماقِ خاطراتش، به کوپن‌های شیر، صمیمیت زیادِ اهالی محل و دخالت‌شان در زندگیِ همدیگر، حیاط‌های بزرگ،حوضِ کاشی و توپ چهل تکه. داستان کتاب آبنبات هل دار و بقیه آبنبات‌ها را در این مقاله از چی کتاب بخوانید.
فهرست مطالب
داستان کتاب آبنبات هل دار و بقیه آبنبات‌ها
آبنبات هلدار، پسته‌ای، دارچینی و نارگیلی طعمِ آبنبات‌های داخلِ شکلات خوری نیستند، اسم ۴ کتاب‌اند که قصه زندگیِ یک پسرک به اسم محسن در دهه شصت را روایت می‌کنند. محسن که ته‌تغاری خانه‌ست و یک خواهر و برادر بزرگتر از خودش دارد، با خانواده‌اش در بجنورد زندگی می‌کند.
هرکدام از آبنبات‌ها به اقتضای سن و سالِ محسن داستان‌هایِ مختلفی دارند، مثلاً آبنبات دارچینی که محسن در آن ۱۷_۱۸ساله‌است بیشتر از کنکور و زمان‌های درس خواندن محسن (که البته خیلی هم فرقی با درس نخواندن ندارند!) گفته و آبنبات نارگیلی که در آن بالاخره محسن دانشگاه قبول شده و سال‌اولی‌ست، رویِ چیزهای بزرگ‌سالانه‌تری دست گذاشته.
محسن با ورق خوردن این ۴ کتاب بزرگتر میشود اما خب عاقل‌تر نه! محسن برخلاف برادر بزرگترش محمد که جبهه رفته‌‌‌و سربه زیر و معقول است، بازیگوش و سربه هواست و یک کَمی به دایی اکبرش شباهت دارد!
در کتاب آبنبات هل دار و تمام آبنبات‌ها جزئیات زندگی دهه‌های شصت و هفتاد به قدری واضح تصویر شده است که خواننده از هر نسلی باشد مادامی که پای داستان‌ها نشسته، در زمان سفر می‌کند و برمی‌گردد به ۲۰_۳۰ سال پیش وقتی هنوز خیلی چیزها صَفی وخاطراتِ جنگ زنده‌تر بودند، خیلی از آداب و رسوم‌ها منسوخ نشده بودند و موضوعی به نام “خانواده” میان شلوغی‌های زندگی شهری گم نشده بود.
سوغاتِ بجنورد! / بررسی مجموعه کتاب آبنبات‌ها
مهرداد صدقی، نویسنده داستان‌های محسنِ بجنوردی خودش هم اهلِ بجنورد است! قلمِ آقای صدقی در آبنبات‌ها طنز است، البته که در بیشتر آثارِ دیگرش هم همینطور است و این رگه طنزپردازی راهم از پدرشان به ارث برده‌اند. ترتیبِ مجموعه آبنبات‌ها این شکلی‌ست:
•کتاب آبنبات هلدار
•پسته‌ای
•دارچینی
•نارگیلی
همه‌ی کتاب‌های این مجموعه به غیر از آبنبات پسته‌ای که ناشرش کتاب چرخ و فلک است، برایِ انتشارات سوره مهر‌اند. همینطور نسخه دیجیتال کتاب‌ها از طریق اپلیکیشن طاقچه و فیدیبو هم در دسترس است.
قول می‌دهم از زمانی که کتاب را دست می‌گیرید تا لحظه‌ای که برسید به صفحه آخر، آن را از خودتان جدا نمی‌کنید. تمام کتاب‌ها حول و حوش ۳۵۰ تا ۴۰۰ صفحه دارند. مهرداد صدقی در استفاده از کلمات اسراف نمی‌کند اما خسیس بازی هم در نمی‌آورد، نه آنقدر داستان کش آمده که حوصله مخاطب سر برود و نه آنقدر همه چیز تُند می‌گذرد که نفهمیم چی شد.
دیالوگ‌های رفت و برگشتِ بین شخصیت‌ها، لهجه بجنوردی دارند و یک‌جورهایی مهرداد صدقی با این کتاب ادایِ دِینی به فرهنگ و زبانِ دیارش داشته.
کتاب آبنبات هل دار و مجموعه آبنبات‌ها اثراتِ مستقیمی رویِ زندگی شما می‌گذارند، کلمه‌هایی مثل خبرتاز، نفسوک و هرزه‌چنه به دایر‌ه واژگانتان اضافه می‌شوند و اگر اهلِ بجنورد و خراسان شمالی نباشید، اولین باری که مادرِ محسن “قروتو” درست کند، تند و فرز در گوگل اسمِ غذا را سرچ می‌کنید تا ببینید این غذایی که این همه با لذت و عشق در کتاب وصف شده، دقیقا چیست؟
نقد کتاب آبنبات هل دار و مجموعه آبنبات‌ها
مهرداد صدقی می‌داند با چه جمله‌ای کتابش را شروع کند که خواننده زندگی‌اش را تعطیل کند و بنشیند پای داستان و کجا و چجوری نقطه پایان کتاب را بگذارد که خواننده پیگیر کتاب و قسمت بعدی داستان بماند! مثلا کتابِ آبنبات دارچینی که از نظرِ مخاطبین، بهترین قسمت این مجموعه بوده، اینطوری شروع میشود:
«آقاجان جلوی همه شلوارش را درآورد.»
خب معلوم است شما بعد خواندن این جمله، چشم‌هایتان قد نعلبکی بزرگ میشود و مشتاق می‌شوید برای خواندن ادامه داستان.
کتاب آبنبات هل دار و مجموعه آبنبات‌ها از لحاظ ویراستاری ایراداتِ کمی دارند و نویسنده تمام علائم نگارشی را به کار گرفته تا لحن و لهجه بجنوردیِ شخصیت‌های کتاب منتقل بشود و موفق هم بوده! آنقدری که ممکن است کمی لهجه خواننده‌های تاثیرپذیر راهم تغییر بدهد.
اما کتاب‌های این مجموعه در کنار همه خوبی‌هایشان یک مشکل دارند، آن هم نقاطی‌ست که نویسنده شاید خودش را از پیچاندن ماجرا و ایجاد یک صحنه تمیز و خلاقانه خلاص کرده و با یک شوخی سطح پایین که خیلی هم مودبانه نیست، خنده‌ای نه بابت بامزه بودن که از سر شرم از مخاطب می‌گیرد. شاید همین باعث شود خانواده‌های ایرانی که بعضی شوخی‌های بی‌پرده به مذاقشان خوش نمی‌آید، از یک جا به بعد با حس بدی قصه را دنبال کنند یا برای همین مورد‌های تک و توک و کوچک با خیال راحت کتاب را به هرکسی معرفی نکنند.
حواشی کتاب آبنبات هل دار و مجموعه آبنبات‌ها
مهرداد صدقی برای اولین مجموعه از آبنبات‌ها، در چهارهمین دوره جایزه شهید حبیب غنی پور، جایزه کتاب سال را گرفت و در سری دوم بخون و ببر خندوانه هم معرفی شد.
نویسنده زمان امضا کتاب آبنبات هلدار، قولِ ادامه‌دار بودن آبنبات‌ها را می‌دهد و می‌گوید این مجموعه طبق طراحی‌اش پنج جلد دارد. که حالا چهار جلدش به طور کامل منتشر شده و باید ببینیم که آقای صدقی طعم جدید مجموعه آبنبات‌ها را رو می‌کند یا اینکه نظرش عوض شده؟
وقتی بیوگرافیِ مهرداد صدقی را می‌خوانیم که اهل بجنورد بوده و در دانشگاه گرگان درس خوانده و بعد می‌رویم سراغ آبنبات‌ها، کاملا حس می‌کنیم که دنیای محسن یک سرش وصل است به خاطرات خودِ نویسنده. و خب نمی‌شود تاثیر خاطرات و تجربه‌های مهرداد صدقی را روی جزئیات داستان و ملموس بودن شخصیت‌ها نادیده گرفت. شاید اصلا یک روزی وقتی در خیابان‌های گرگان یا بجنورد راه می‌رویم، از کنار آدم‌های واقعی کتاب آبنبات هل دار هم رد بشویم و نشناسیم‌شان. کسی چه می‌داند!
این کتاب را بخوانیم؟
اگر بجنورد را دوست دارید، کتاب‌های طنز زیاد می‌خوانید یا حالتان کمی گرفته است و احتیاج دارید یک چیزی حواستان را پرت کند، کتاب آبنبات هل دار و بقیه کتاب‌های مجموعه آبنبات‌ها را بخوانید.
و هنگام مطالعه هم به هشدار پشت کتاب توجه کنید و حواستان باشد که آهسته بخندید، همسایه‌ها خوابیده‌اند!
مجموعه ای که اکثرا با عنوان حال خوب کن میشناسنش
تنها نکته ای که باید توجه کرد و گاهی همین نکته سن انتخابی برای مخاطب این کتاب را بالا می برد همین شوخی هاییست که خانم آزادیان اشاره کردن
ممنون از مقاله خوبتون