زیباترین بهارها | مروری بر کتاب آغازی بر یک پایان
زیباترین بهارها همیشه از دل سختترین زمستانها، فرا رسیدهاند. زندگی از درون مرگ سر بر میآورد چنان که بهار از درون زمستان، و این تجدید خلقت با انقلابهایی مکرر انجام می‌پذیرد. هر فرد ممکن است در طول زندگی خویش، انقلابهای فردی متعددی را تجربه کند و به وضوح متوجه تغییر و دگرگونی خویش شود؛ اما سختترین آغازها و انقلابها، شاید مخصوص تغییر حکمرانیها و نظامهای حاکم بر کشوری بوده است که مردمانش سالها با هر زحمت و مشقتی، با آن ساختهاند و حالا میخواهند آن را تغییر دهند. تغییری که اگر از انقلاب درونی افراد نشأت نگرفته باشد، زیاد دوام نخواهد آورد. در این مرور کوتاه به بررسی مختصر کتاب آغازی بر یک پایان می‌پردازیم.
فهرست مطالب
کتاب آغازی بر یک پایان
نوشتههای شهید سید مرتضی آوینی پس از شهادت ایشان به صورت پراکنده و محدود توسط نشرهای مختلف، جمعآوری و به چاپ رسید. به استثنای سه کتاب «فتح خون»، «فردایی دیگر» و اولین جلد از مجموعه «آینهی جادو» که شهید آوینی خود در زمان حیات، مقالات را تدوین و انتخاب کرد، باقی آثار ایشان در واقع جمعآوری مقالاتی پراکنده در نشریات گوناگون است که بنا به تشخیص و سلیقهی ناشرین مختلف دستهبندی و منتشر شده است. کتاب آغازی بر یک پایان مجموعه‌ای از مقالات شهید سید مرتضی آوینی است که بیش‌تر وجههی نظر اعتقادی و سیاسی او را نشان میدهد که در چهار بخش تنظیم و گردآوری شده است. بخش اول حاوی نوشته‌هایی است که نویسنده در سوگ امام خمینی (ره) و تبیین جایگاه ایشان در تاریخ حیات باطنی انسان نوشته است. بخش دوم آغازی بر یک پایان مقالاتی درباره‌ی مبانی حکومت دینی و نظام ولایت فقیه، خصوصا در تقابل با نظم سیاسی غالب در عالم متجدد و غربی را در بر میگیرد. بخش سوم کتاب آغازی بر یک پایان به فاجعهی نسل کشی مسلمانان در بوسنی اختصاص یافته و تشکیل امت متحد اسلامی به مثابه راهی برای مواجهه با سیطرهی نظم نوین آمریکایی بر جهان پیشنهاد شده است. و بالاخره در بخش چهارم و پایانی کتاب آغازی بر یک پایان، نویسنده انقلاب اسلامی را دلالتی تأویلی بر سپری شدن عصر تمدن غرب میداند و بشارت میدهد که تا آن وضع موعود که انسان در انتظار اوست فاصلهای چندان باقی نمانده است.
سید شهیدان اهل قلم
نویسنده کتاب آغازی بر یک پایان، شهید سید مرتضی آوینی نه در عالم تعریف‌ها و واژهها بلکه در دنیای واقعیت صاحب اندیشهای ارزشمند و اثرگذار است. او که پس از شهادتش به سید شهیدان اهل قلم لقب گرفت، دارای قلمی روان در نگارش و توصیفاتی دلانگیز است که سبب میشود تا متن در ذهن خواننده مجسم شده و زنده باشد. او حتی در نوشتن متنهای نظری، اعتقادی و سیاسی، سعی میکرد تا از توصیفاتی استفاده کند که روح خواننده را با خود همراه کرده، از کسل‌کننده‌بودن متن کاسته و در یک جمله پیامی ارزشمند، به او منتقل کند. در قسمتی از کتاب آغازی بر یک پایان آن‌جا که میخواهد سخن گفتن درمورد کشتار مسلمانان بوسنی و هرزگوین را بیان کند، مینویسد: «حلقومها را میتوان برید، اما فریادها را هرگز؛ فریادی که از حلقوم بریده بر میآید، جاودانه میماند.» یا در بخشی دیگر از همین کتاب مینویسد: «زمین مهبط است، نه خانهی وصل. در این جا نور از نار میزاید و بقا در فناست و قرار در بیقراری. زمین معبر است نه مقر…»
بگویید همه بخوانند!
اگر بخواهم تنها یک نویسنده را نام ببرم و بگویم باید همهی کتابهایش را خواند، بدون شک اسم سید مرتضی آوینی را خواهم آورد. شهید سید مرتضی آوینی، رمان نویس و داستان نویس نیست. او مقاله مینوشت و متن مستندها و فیلمهایش را به نگارش درمیآورد. سید مرتضی حقیقت را میدید و آن را همانگونه که دیده و لمس کرده بود مینوشت. آن گونه که با خواندن و غرق شدن در نوشته‌هایش میتوان صدای خمپارهها را شنید و گرد و خاک بلند شده از خاکریز هنگامهی نبرد را دید. البته قبل از خواندن کتابها و دست‌نوشته‌های شهید آوینی، به شما توصیه میکنم که صدای او را بشنوید. یک بار هندزفری را بردارید و در تاریکی شب، آن هنگام که هیچ صدایی ذهن آدم را مشغول نمیکند، یکی از صوتهای روایت فتح را بشنوید و چشمانتان را همان هنگام، ببندید. بدون شک تجربهی بینظیری را برایتان رقم خواهد زد. پس از این تجربهی شگفت انگیز، حالا پیشنهاد میکنم به سراغ خواندن کتاب‌های او از جمله آغازی بر یک پایان بروید. وقتی میخواهید متنها را بخوانید دیگر به طور معمولی نمیخوانید، بلکه صدای شهید آوینی در درون شما طنین‌انداز میشود و انگار که همان لحظه، خود او دارد با شما کتاب را مینویسد و می‌خواند. تفاوتی نمیکند که در چه سن و سال و چه مقطع تحصیلی و با چه موقعیت شغلی و در کدام جایگاه اجتماعی قرار دارید؛ هر کجا که هستید، کتاب‌های او را بخوانید. پیشنهاد میکنم برای خواندن آثار شهید آوینی، ابتدا از کتاب روایت فتح شروع کنید.
آغازی بر یک پایان را چه کسانی بخوانند
شهید آوینی در کتاب آغازی بر یک پایان، ژرفای انقلاب اسلامی ایران را به گونهای بیان میکند که در هیچ کتابی گفته نشده و هیچ نویسندهای تاکنون، این‌گونه ننوشته است. نویسنده سعی میکند تا انقلاب و تاثیراتش بر جهان و جهانیان را به وضوح برای خواننده بیان کند. نقش پررنگ امام خمینی (ره) و پس از ایشان رهبری مقام معظم رهبری در ادامه‌دار بودن اثرات انقلاب اسلامی، اثر‌گذاری این واقعه بر اندیشهی مردمان بوسنی و هرزگوین، تقابل واقعهی انقلاب اسلامی با نظم نوین آمریکایی در جهان، از آن مطالب مهم و قابل تأملیست که افراد جامعه باید بدانند و درمورد آن فکر کنند.
