تا کنون کتاب‌های زیادی با موضوع فلسطین، تالیف و ترجمه شده اما این کتاب، فراتر از واپسین آسمان، شاید متفاوت‌ترین آنها باشد. کتابی با رویکردِ متفاوت به فلسطین که جزو شناخته‌شده‌ترین اسناد جهانی دربارۀ فرهنگ و مردم فلسطین است. بیشتر کتاب‌هایی که با موضوع فلسطین نوشته شده، رویکرد حماسی و سیاسی دارد اما چشم‌انداز ادوارد سعید در اثر حاضر، بررسی زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم فلسطین است. کتابی دور از مظلوم‌نمایی با درون‌مایه‌ای سیاسی. با مرور این کتاب همراه چی‌کتاب باشید.
فهرست مطالب
زاده تبعید | فراتر از واپسین آسمان
ادوارد سعید در مقدمه، این کتاب را فرآوردۀ تبعید خوانده و اشاره‌ای به زندگیاش میکند که چگونه اسرائیل او و تمام خانواده‌اش را از فلسطین اخراج کرد تا سالیان سال ناچار به زندگی در کشورهای دیگر شوند. او ۵۱سال پس از این کوچ اجباری و در سال۱۹۸۶ پرسشی را مطرح میکند که « فلسطینیان برای تغییر وضع موجودشان، باید چه بخشهایی از تاریخ و هویتشان را حفظ و چه بخشهایی از آن را رها کنند؟»
او راه نجات فلسطینیان را نگاهی دوباره به مبانی هویتی خویش معرفی میکند؛ هویتی که توسط اسرائیل و بعضی از کشورهای عربی نشانه گرفته شده است، هویتی که سبب شده تا فلسطینیها خود را فقط عرب بدانند نه یک فلسطینی. به عقیده سعید، هویتی که از انسان فلسطینی در جهان شکل گرفته، انسانی است با چفیه، نقاب و مسلح که نماد انسان تروریست و خرابکار است.
ادوارد سعید تلاش کرده در این کتاب به سراغ ارائه تصویر جدیدی از مردم فلسطین برود.
نویسنده پس از انتشار این کتاب، سفری به سرزمینهای اشغالی داشته و روایت او از شهر و کشوری که در کودکی آنجا بوده، بسیار دردآور است.
روایت سعید از وضعیت فلسطینیان
در این کتاب با روایتی از مردم فلسطین مواجهیم که سرزمین یکپارچه و متحدشان تجزیه شده و در کشور خود به مهاجرانی تهی‌دست تبدیل شده‌اند. پستترین شغلها را دارند و در مقایسه با یهودیان از حقوق کمتری برخوردارند. مردمانی که در وطن عربی خود، ناچار از یادگیری زبان عبری شده‌اند.
اعتراف به شکست ایده صلح
ادوارد سعید در نوشتههای خود، مخالف مقاومت مسلحانه علیه اسرائیل است، از ایده صلح میان مردم فلسطین و صهیونیستها دفاع میکند و از گروههای مقاومت به بدی یاد میکند. او در مقالهای میگوید: «ایدۀ فلسطینی، ایده‌ای از زندگی در کنار هم، احترام به دیگران، و به رسمیت‌شناسیِ مشترک است.» اما در مقالهای که پس از معاهده میان سازمان آزادی‌بخش فلسطین و اسرائیل در سال ۱۹۹۳ نوشته و و در چاپ‌های جدید به کتاب ضمیمه شده، به شکست ایده صلح اعتراف میکند و میگوید: «صلح، در برابری است و منظور من آزادی و برابری برای دو ملت است. غیر از این نمیتوان این روند را صلح نامید.» معاهده‌ای که در آن از طرف جنبش آزادی‌بخش فلسطین به رهبری یاسر عرفات، امتیازات بسیار زیادی به صهیونیستها داده شد تا جایی که فلسطینیان طرفدار سازش، مثل ادوارد سعید نیز نتوانستند در برابر چنین خیانتی سکوت کنند.
نقد و بررسی کتاب فراتر از واپسین آسمان
مترجم یعنی حامد شهیدیان به خوبی از عهده ترجمۀ این اثر برآمده و با اثری خوشخوان مواجهیم. همچنین عکسهای ژان مور از فلسطینیان، به زیبایی اثر افزوده است اما از جهت محتوایی همانطور که نویسنده به شکست ایدۀ صلح اعتراف میکند، باید گفت که طبق نظرسنجی‌های اخیر امروزه و ۳۷ سال پس از انتشار این کتاب، ۸۰ درصد مردم فلسطین تنها راه نجات خود را مقاومت میدانند.
