داستان با چاشنی پنیر پیتزا | مروری بر کتاب سه کاهن
سه کاهن را خیلی وقت بود می‌شناختم و گذاشته بودم سر فرصت بخوانم. قبل‌تر کتاب‌های دیگری از نویسنده خوانده بودم و راستش نمی‌دانستم این یکی نظرم را جلب می‌کند یا نه. یک روز وسط هفته بالاخره این پرونده ناتمام را گذاشتم جلویم و کتاب را شروع کردم. تقریبا یک هفته خواندنش طول کشید؛ یک هفته، برای منی که رمان‌های بالای سی‌صد صفحه را در سه روز می‌خوانم. چرا اینجوری شد؟ توضیحات کاملی از این کتاب را در سایت چی کتاب بخوانید.
فهرست مطالب
دور کتاب سه کاهن در یک دقیقه
سه کاهن؛ عکسی از تاریخ
رمان سه کاهن بر اساس بخشی از دوران خردسالی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نوشته شده است. این کتاب، نشان‌دهنده زوانی است که کاهنان و بزرگان دینی، به دنبال نشانه‌های وعده داده شده در متون خود می‌گشتند تا پیامبر ما را در کودکی پیدا کنند و مسیر تاریخ را تغییر بدهند. سه کاهن، داستان سه کاهن رنگارنگ است که در خیمه حلیمه و همسرش نفوذ می‌کنند و می‌خواهند «محمد» را از آنها بگیرند. رمان کمتر از ۲۰۰ صفحه دارد و عکسی از یک لحظه تاریخی را نشان می‌دهند؛ عکسی که در آن حلیمه طفل امانت را در آغوش گرفته و با ترس به سه کاهن با لباس‌های رنگی نگاه می‌کند.
این رمان تاریخی، در ظاهر به زندگی خردسالی پیامبر پرداخته است. اما سوال این است که چرا هیچ وجهی از داستان، سهمی از اتفاق اصلی داستان یعنی پیامبر ندارد. در این رمان محمدِ کودک فقط هست، همچون باقی افراد. بار داستان بر دوش حلیمه است. در اینکه حلیمه شخصیت اصلی داستان است، شکی نیست. اما باید توجه داشت که آیا زندگی پیامبر در خردسالی فقط در آوردن برکت به خانه و زندگی حلیمه و خانواده‌اش محدود بود؟ شاید بهتر بود که نویسنده به جای توصیف‌های تکراری و اضافی در داستان، از روایات مشهور و جدی‌تری درباره زمان خردسالی پیامبر استفاده کند.
نقطه ضعف سه کاهن زبان آن است؟
مدت زمانی که در داستان روایت می‌شود، یک شب است. نویسنده سعی کرده این یک شب را با جزئیات کامل و تصاویر دقیق برای ما نان بدهد، اما تلاشش به سمت افراط رفته است. البته، این مدل روایت کردن بیشتر به سبک نویسنده هم بر می‌گردد. قیصری در دیگر کارهای تاریخی‌اش (مثل شماس شامی) هم از این شیوه روایت استفاده کرده بود. لحن خشک، استفاده از کلمات و اصطلاحات تاریخی و جزئیات زیاد در توصیف، شیوه روایت سه کاهن است. ممکن است در ابتدا نتوانید با این نوع روایت ارتباط برقرار کنید؛ اما صبور باشید. بعد از یک سوم ابتدایی کتاب، فضای داستان جذاب‌تر می‌شود.
البته، اگر نویسنده از همان ابتدا به سراغ اصل «اتفاق» داستان می‌رفت و تا این حد مقدمه‌چینی نمی‌کرد، با روایت جذاب‌تری رو به رو می‌شدیم. یا حتی اگر نویسنده خاطرات قدیمی حلیمه و حارث را در میان اتفاقات زمان حال، و با بهره‌گیری از برهم زدن قاعده زمانی می‌آورد، خواندن رمان اینقدر سخت نمی‌شد. مهمترین ضعف رمان، زبان بی‌هیجان و خشک آن است که مخاطب را پای سخن نویسنده نمی‌نشاند.
نویسنده کیست؟
مجید قیصری نویسنده رمان سه کاهن است. این کتاب جایزه بین‌المللی اوراسیا در سال ۲۰۱۸ را نیز کسب کرده است. مجید قیصری متولد دی ماه ۱۳۴۵ در تهران است. او در دانشگاه رشته روانشناسی خوانده و از دهه ۷۰ به طور جدی نویسندگی را دنبال می‌کند. او بخش زیادی از زندگی‌اش را در دوره جنگ سپری کرده و یکبار گفته بود:«جنگ نمی‌رفتم، نویسنده نمی‌شدم.» عمده آثار او، آثاری در فضای ادبیات دفاع مقدس است و در این زمینه صاحب سبک است. همچنین او داور جشنواره‌های بزرگی چون جشنواره داستان کوتاه خاتم (ویژه پیامبر)، پنجمین دوره کتاب سال شهید حبیب غنی‌پور، بخش داستان کوتاه و بلند بزرگسال یازدهمین جشنواره شعر و داستان جوان سوره و بسیاری جشنواره‌های معتبر داخلی دیگر بوده است. از او آثار متعددی چاپ شده که خیلی از آنها، جوایز مختلفی را هم کسب کرده‌اند. جوایز مجید قیصری عبارتند از:
- جایزه رمان برتر اوراسیای روسیه در سال ۲۰۱۸ برای کتاب سه کاهن
- شایسته تقدیر برای مجموعه داستان نگهبان تاریکی در هشتمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد
- برگزیده کتاب سال شهید حبیب غنی‌پور ششمین دوره(۱۳۸۵) و هشتمین دوره(۱۳۸۷)
- برگزیده جایزه مهرگان ادب به خاطر تألیف رمان باغ تِلو سال ۱۳۸۶
- برگزیده جایزه ادبی اصفهان برای رمان گوساله سرگردان
- برگزیده جایزه نویسندگان و منتقدان مطبوعات به خاطر تألیف کتاب گوساله سرگردان
- برگزیده جایزه بهترین کتاب سال به انتخاب انجمن قلم ایران برای کتاب سه دختر گل‌فروش
- جایزه قلم زرین سال ۸۵ برای کتاب «سه دختر گل فروش»
- جایزه مهرگان ادب برای کتاب «سه دختر گل فروش»
- جایزه ادبی اصفهان برای کتاب «سه دختر گل فروش»
- جایزه پکا برای نگارش کتاب «ضیافت به صرف گلوله» در سال ۱۳۸۰
جایگاه سه کاهن در میان آثار ادبیات دینی
سه کاهن بیشتر از آن که یک رمان دینی باشد، یک رمان تاریخی است. چرا که در این رمان، آنطور که باید به شخصیت پیامبر اکرم پرداخته نشده و همین موضوع آن را از حیطه ادبیات دینی خارج می‌کند. در واقع اگر نام پیامب و یا نام حلیمه نبود، این رمان ارتباط خاصی با پیامبر پیدا نمی‌کرد. اما شاید بتوان آن را در زمره ادبیات تاریخی قرار داد؛ زیرا رمان بیانگر دوره زمانی خاصی است که آغازگر تحول بزرگی در تاریخ است. البته، در این زمینه هم نویسنده می‌توانست بهتر از اینها به بیان تاریخ و جزئیات جامعه زمان داستان بپردازد.
کتاب را قرض بگیرید و بخوانید!
سه کاهن یک رمان جمع و جور تاریخی درباره برشی از زندگی پیامبر عزیز ماست. حتما آن را بخوانید، اما من اگر جای شما باشم، آن را قرض می‌گیرم یا نسخه الکترونیکش را تهیه می‌کنم. سبک نویسنده، که در این یادداشت مفصل درباره‌اش گفته‌ام، به مذاق هر کسی خوش نمی‌آید.
