جادوی گربه­‌ی سیاه | مروری بر کتاب پاستیل های بنفش

عموم مردم، آدم­‌های خیال‌­پرداز را دیوانه می­‌پندارند. انگار طناب نازکی به اسم واقعیت هست که فقط کسانی که بااحتیاط روی آن راه می­‌روند، عاقل حساب می­‌شوند؛ نه کسانی که بالای آن به پرواز درمی­‌آیند! احتمالا همه این آدم­‌ها تا آخر عمر به دور از دیوانگی و مثل بندبازی که هر لحظه در حال افتادن است زندگی خواهند کرد، مگر دست‌ه­ایی کوچک از آن‌ها که یک‌بار توی زندگی طعم جادویی خیال را می­‌چشند و تا آخر عمر با آن لحظه جادویی زندگی می‌­کنند. پاستیل های بنفش قصه همین آدم­‌هاست؛ بندبازان کوچک و بزرگی که سوار برخیال، از واقعیت‌های تلخ زندگی گذشته‌­اند. توضیحات کاملی از این کتاب را در سایت چی کتاب بخوانید.

داستان کتاب پاستیل های بنفش

پاستیل ­های بنفش داستان زندگی جکسون است. جکسون، پسربچه دوازده ساله‌­ای‌­ست که فکر می‌­کند همیشه برای همه­ چیز یک توضیح منطقی و واقعی وجود دارد. زندگی او و خانواده‌­اش، شرایط جالبی ندارد. آن‌ها بعد از ابتلای پدر نوازنده‌­اش به بیماری ام‌اس، مجبورند مدام کاغذ تخلیه فوری را دریافت کنند و هر چند ماه یکبار خانه­‌شان را عوض کنند تا حدی که یکبار چند ماه‌ی را هم توی ون سواری و با نوازندگی پدر سر چهارراه زندگی کرده­‌اند.

اما حالا اوضاع فرق می­‌کند. این‌بار جکسون و خانواده‌­اش باید علاوه بر تخلیه فوری خانه، برای اینکه پولی برای زنده ماندن حتی توی ماشین داشته باشند، باید وسایل خانه­‌شان را حراج کنند تا مگر بخشی از پول خرید غذایشان را از این طریق به دست بیاورند. حالا جکسون با اینکه به قول معاون مدرسه­‌شان روح پیری دارد، تحمل این شرایط، آن هم در حالی که هیچ کدام از همکلاسی­‌هایش مثل او نیستند برایش سخت و دشوار است. تا اینکه ناگهان درست وقتی او بین آن همه واقعیت تلخ اسیر شده، کرنشا به سراغش می­‌آید، گربه‌­ای بزرگ و خیالی که مدتی ناپدید شده بود، اما دوباره پیدایش شده تا به جکسون کمک کند.

بررسی کتاب

پاستیل های بنفش رمانی کوتاه است. رمانی که در دسته ادبیات فانتزی جای می‌­گیرد و درباره موضوع دوست خیالی صحبت می­‌کند. مسئله‌ای که غالب کودکان و نوجوانان آن را تجربه کرده‌­اند. اما دوست خیالی علاوه بر زندگی ما آدم­‌ها، در نوشتن کتاب­‌ها هم موضوع پرطرفداری­ است. علاوه بر پاستیل های بنفش و کرنشای خیالی‌اش، کتاب‌­هایی مثل باب دوست من، دری فانتاسماگوری و اعترافات یک دوست خیالی از جمله کتاب­‌هایی است که در این سال‌­ها با این موضوع برای کودکان و نوجوانان نوشته شده است.

کرنشا نماد همه موجودات عجیب و غریبی ا­ست که در سخت­‌ترین شرایط زندگی، سراغ ما می­‌آیند و کمک می‌کنند با واقعیت بهتر کنار بیاییم. موجوداتی که گرچه ممکن است کسی به غیر از خودمان آن‌ها را نبیند، اما آن‌ها با حرف­‌هایشان، حرکاتشان و حتی شوخی‌­هایشان! در مواقعی زندگی را برای ما بیشتر از هر کسی دیدنی می‌­کنند.

نقد کتاب پاستیل های بنفش

نثر پاستیل های بنفش مهم‌ترین نقطه قوت آن است. طوری که حین خواندن احتمالا شما هم مثل من و بسیاری از خوانندگان این کتاب، احساس می‌­کنید جکسون دوست صمیمی­‌تان است. جکسون گاهی آدم بدی می­‌شود و کارهای نادرستی از او سر می­‌زند و گاهی هم کارهایی می­‌کند که از یک پسربچه بعید است. شاید همین نکته او را تا این حد به ما شبیه می­‌کند: آدمی که هم کار بد می­‌کند، هم کار خوب. هم گاهی گریه می‌­کند و هم گاهی می­‌خندد و مهم‌­تر از همه اینکه بعضی وقت­‌ها از دست کارهای پدر و مادرش کلافه و متنفر می‌­شود، در عین اینکه واقعا آنها را دوست دارد.

خانواده در پاستیل های بنفش مفهوم پررنگی است. خانواده پناه اعضای آن است، حتی وقتی در شرایط سختی قرار دارند. خانواده جکسون معمولی­‌اند و حتی شاید به دلیل مشکلات مالی از معمولی هم کمی پایین‌تر! اما مشکلات آن‌ها را از پا درنمی‌­آورد، بلکه به هم نزدیک­‌ترشان می‌­کند. شاید همگی مطلع‌اند که نمی­‌توانند از پس خیلی از مشکلات به سرعت بربیایند، اما خوب می‌­دانند اینکه کنار هم باشند و با یکدیگر گفتگو کنند، کمک می­‌کند شرایط سخت را کمی راحت­‌تر پشت سر بگذارند.

در اوایل کتاب جکسون در جایی می‌­گوید:

وقتی سعی می‌کنم زندگی‌ام را به یاد بیاورم، بیشتر شبیه بازی لگویی است که بعضی از تکه‌های اصلی آن گمشده‌اند. زور می‌زنید کاملش کنید، اما خودتان می‌دانید شبیه عکس روی جعبه نمی­‌شود.

دوستی، چه خیالی باشد و چه غیر خیالی، برای جکسون حلقه مفقوده‌­ای است که با آن می‌تواند از واقعیت نترسد و فرار نکند. جکسون پسربچه منطقی است و همه از جمله مادرش و معلمش آن را تشویق می‌­کنند، اما گرچه واقعیت برای زندگی لازم است، اما کافی نیست. شاید به همین دلیل است که کرنشا از ناخودآگاهش و سال‌­های دور کودکی‌اش به سراغش می‌­آید. او به سراغ جکسون می‌­آید تا به او اثبات کند نه فقط در زندگی او، بلکه در زندگی آدم­‌های دیگر هم وقتی واقعیت، مجالی برای زندگی باقی نمی­‌گذارد، خیال مثل یک شعبده‌­باز وارد می‌شود و با جادویش زندگی را نجات می­‌دهد. چیزی که دقیقا مثل تماشای یک شعبده می­‌ماند، نباید دنبال دلایلش بگردی بلکه فقط باید از آن لذت ببری.

همچنین فرم ارائه کتاب پاستیل های بنفش، فرم بسیار جالبی ا­ست. در فاصله بین فصول کتاب، صفحه­‌ای قرار دارد که هربار کرنشا در جهتی از آن قرار دارد و نماد بازیگوشی او و سرکشی­‌های گاه و بی‌گاهش به زندگی جکسون است. با این حال اما می‌­توان پیرنگ قصه را از لحاظ نداشتن فراز و فرودهای کافی مورد نقد قرار داد. ضمن اینکه پایان کتاب هم با توجه به چند تغییر ناگهانی که رخ داد، آن‌چنان شایسته آنچه نبود که در دل داستان گذشت.

حواشی کتاب پاستیل های بنفش

پاستیل های بنفش در سال ۲۰۱۵ در لیست منتخب سال وبسایت گودریدز قرار گرفته است. ضمن اینکه علاوه بر امریکا در کشورهای دیگری از جمله ایران فروش بسیار خوبی داشته است. به طوری که این کتاب تاکنون ۱۶۳ بار از سوی انتشارات پرتقال مورد تجدید چاپ قرار گرفته است.

جمع‌بندی

پاستیل ­های بنفش برای کودکان و نوجوانان خیال­‌پرداز که دوست خیالی داشته‌اند یا دارند، تجربه جالبی خواهد بود. و طبعا برای بچه‌­هایی که طرفدار فضاهای فانتزی نیستند یا به قصه­‌های ماجراجویانه علاقه دارند، پیشنهاد خوبی نخواهد بود. این کتاب را همچنین با توجه به کوتاه بودنش می­‌توان به پدر و مادرهایی پیشنهاد داد که علاقه‌مند به کشف دخیل کودکانشان هستند و دل‌شان می­‌خواهد بیشتر به آن‌ها نزدیک شوند.